Boekenlijst

OVER DIS:

Het belaagde zelf, structurele dissociatie en de behandeling van chronische traumatisering: Onno van der Hart, Ellert Nijenhuis, Kathy Steele, november 2013, Boom Cure & Care.
Samenvatting
Voor mensen die chronisch getraumatiseerd zijn, is het leven dikwijls een worsteling. Vaak hebben zij last van sterk uiteenlopende symptomen, die behoren bij verschillende combinaties van psychische stoornissen. Diagnostiek, taxatie en behandeling van deze patiënten kan hierdoor een gecompliceerde en verwarrende opgave zijn.
Het belaagde zelf is opgebouwd uit drie delen. De theorie in deel 1 helpt zowel psychologen als patiënten om traumagerelateerde problematiek te herkennen en te begrijpen. Kern van de gedachtegang is dat trauma een dissociatie van de persoonlijkheid inhoudt. De in deel 2 beschreven handelingspsychologie maakt duidelijk welke disfunctionele mentale en gedragsmatige handelingen deze patiënten blijven uitvoeren en welke efficiëntere handelingen nodig zijn om hun traumatisering te boven te komen. Het op deze inzichten gebaseerde behandelingsmodel, beschreven in deel 3, vormt een beproefde leidraad voor therapeuten om hun patiënten zo veilig en effectief mogelijk op hun weg naar herstel te begeleiden.

Omgaan met traumagerelateerde dissociatie, vaardigheidstraining voor patiënten en hun therapeuten: Suzette Boon, Kathy Steele, Onno van der Hart, augustus 2012, Pearson Benelux Clinical.
Samenvatting
Omgaan met traumagerelateerde dissociatie is geschreven voor zowel mensen die worstelen met een complexe dissociatieve stoornis als voor hun therapeuten. Dit boek reikt praktische oplossingen aan voor mensen met een dissociatieve stoornis en de problemen die zich tijdens de eerste fase van hun behandeling voordoen. Het boek legt uit wat er onder dissociatieve en andere traumagerelateerde symptomen wordt verstaan en het helpt mensen om de dissociatieve delen van hun persoonlijkheid te begrijpen en om op een constructieve manier met deze delen samen te werken. Het boek introduceert essentiële begrippen en onderwerpen die van belang zijn voor herstel. Daarnaast biedt het praktische vaardigheden die helpen om beter met de opgaven van het dagelijkse leven om te gaan. Cliënten wordt aangeraden om dit boek alleen te gebruiken als zij in individuele therapie zijn of aan een gestructureerde vaardigheidstraining deelnemen die wordt geleid door therapeuten die in deze materie geschoold zijn. Op deze manier hebben zij het meeste profijt van dit boek en krijgen zij de juiste ondersteuning. Doelgroep: cliënten met dissociatieve stoornissen en hun therapeuten
Doelgroep: cliënten met dissociatieve stoornissen en hun therapeuten

Ik in meervoud, over de dissociatieve identiteitsstoornis: Joke Lijnse, november 2008, Eburon Uitgeverij B.V.
Samenvatting
Wie met DIS moet leven heeft het uitermate zwaar. De stoornis is altijd het gevolg van vroege jeugdervaringen die te beangstigend en te veelomvattend waren om te kunnen dragen. Als overlevingsstrategie raakten daarom indertijd de heftige emoties en herinneringen afgesplitst. Maar de keerzijde hiervan is dat de eenmaal volwassen geworden DIS-patiënten door deze vergaande dissociaties de controle over hun leven kwijt zijn.
In dit handboek voor hulpverleners, patiënten en hun omgeving wordt beschreven wat het leven met DIS inhoudt. De diverse klachten en problemen die met DIS zijn verbonden, komen gedetailleerd aan de orde: onder andere het gefragmenteerd zijn en de innerlijke conflicten die daarvan het gevolg zijn; de geheugenproblemen en de verwarring die dit geeft; de angst voor de traumatische herinneringen en het zich onveilig voelen in de hechting aan anderen.
Als DIS-patiënten eenmaal zover zijn dat ze een behandelaar zoeken voor hun problemen, is het erg belangrijk dat deze de stoornis (h)erkennen en op de hoogte zijn van de verschillende facetten in het leven van DIS-patiënten. Een goede psychotherapie voor DIS is opgebouwd uit meerdere fasen en daarbij wordt veel aandacht besteed aan de sfeer en de therapeutische relatie. Ook de problemen die hierbij kunnen ontstaan komen aan de orde.
Deze onderwerpen – naast alle andere die worden besproken – zijn zowel informatief voor therapeuten en studenten, als voor DIS-patiënten zelf en hun omgeving. Het kan voor alle lezers een waardevol naslagwerk zijn, waarin telkens weer stukjes gelezen worden om de eigen kennis aan te vullen of de ander te helpen zichzelf beter te gaan begrijpen.

Eerste persoon meervoud: Cameron West, maart 2000, Uitgeverij Ankhermes (alleen nog tweedehands te verkrijgen).
Samenvatting
Cameron West is een 38-jarige man die een ‘normaal’ leven leidt – gelukkig met zijn vrouw Rikki en zijn zoontje Kylie – totdat plotseling andere personen bezit van hem lijken te nemen. Zijn hand schrijft verwarrende woorden met het handschrift van een ander, hij spreekt met de stem van iemand anders, hij gedraagt zich als een ander mens en heeft de gevoelens van weer een ander. Deze bijzonder beangstigende ervaring wordt na verloop van tijd gediagnosticeerd als meervoudige persoonlijkheidsstoornis ofwel dissociatieve identiteitsstoornis. In korte tijd komen 24 verschillende personen in Cameron boven die allemaal hun plaats in zijn leven opeisen. Niet alleen begint hij zichzelf kwijt te raken, zijn vrouw dreigt haar geliefde Cam te verliezen en hun zoontje zijn vader. De oorzaak: Cameron werd op jonge leeftijd seksueel misbruikt door zowel zijn moeder als zijn grootmoeder. Om deze traumatische ervaringen te kunnen overleven heeft hij zich 1 gedissocieerd’: onbewust andere persoonlijkheden in het leven geroepen om de pijn voor hem te dragen zodat hij zelf kon vergeten. Zo is een meervoudige persoonlijkheid een zeer functioneel middel om te overleven, totdat deze persoonlijkheden naar buiten treden en de herinneringen aan die vreselijke gebeurtenissen niet langer zijn weg te drukken. West beschrijft in deze autobiografie zijn eigen verbeten strijd om te leren leven met zijn anderen, maar ook de moeilijke weg die zijn vrouw Rikki moest gaan. Ze is nooit zeker of ze haar eigen Cam zal aantreffen of een van de andere personen, zoals de verlegen, achtjarige Clay, of de emotieloze, op prestatie gerichte Leif, de jonge charmeur Bart of het zachtaardige meisje Dusty. Eerste persoon meervoud is een aangrijpend verhaal waaruit blijkt hoe diep de wonden zijn die door seksueel misbruik in een kinderziel geslagen worden.

De 147 personen die ik ben, leven met een meervoudige persoonlijkheidsstoornis (MPS): Liz Bijnsdorp, 1994, Uitgeverij Christofoor (alleen nog tweedehands verkrijgbaar).
Samenvatting
Liz Bijnsdorp lijdt aan ‘meervoudige persoonlijkheidsstoornis’ (MPS), een ziekte waarbij iemand zich onder invloed van zeer traumatische ervaringen zoals incest opsplitst in meerdere persoonlijkheden. Iemand die aan MPS lijdt, bestaat dus uit veel personen (‘alters’ genoemd), die allen een eigen naam hebben en die bovendien vaak geen weet hebben van elkaar (amnesie). Hij of zij kan van het ene moment op het andere van persoonlijkheid wisselen, wat door de omgeving meestal niet wordt begrepen. Dat deze stoornis het leven van de betrokkene, maar ook dat van zijn of haar omgeving dramatisch beïnvloedt, zal duidelijk zijn. Liz Bijnsdorp beschrijft in dit boek zeer directe wijze hoe zij met de vele personen in haarzelf leeft. De traumatische ervaringen uit haar jeugd, de relatie met haar echtgenoot, de omgang en de zorg voor haar gezin van negen kinderen, de gang langs de vele therapeuten en artsen, en haar uiteindelijke streven naar genezing (of correcter: een harmonisch samenleven van de verschillende personen in haarzelf) over dit alles vertelt zij in een ongewoon openhartig en aangrijpend relaas. Liz Bijnsdorp schreef De 147 personen die ik ben om de ervaringswereld van een MPS’er beleefbaar te maken. Wie het boek leest, zal voortaan de werkelijkheid met andere ogen zien.

In mijn verbeelding bestaan wij: Edith van Walsum, 1995, Singel uitgevers (alleen nog tweedehands verkrijgbaar).
Samenvatting
MPS (meervoudige persoonlijkheidsstoornis) is een ingenieus overlevingsmechanise van mensen die opgroeiden in een gestoorde omgeving. Hoe ziet de werkelijkheid eruit voor iemand met MPS? Wat zijn de oorzaken en gevolgen? Hoe is het om meerdere ikken in je te hebben die regelmatig de controle overnemen? Hoe weet je wie je bent als je iedere keer anders bent en wie zijn die anderen? Hoe reageert de omgeving op je meervoudigheid en hoe behulpzaam is de hulpverlening? In ‘In mijn verbeeldiung bestaan wij’ vertellen mensen – zeven vrouwen en een man – hoe zij overleven met het ingewikkelde mechanisme MPS.

Sybil: Flora Rheta Schreiber, 2002, A.W. Bruna Uitgevers B.V. (alleen nog tweedehands verkrijgbaar).
Samenvatting
Sybil is het aangrijpende verhaal van een jonge vrouw die het leven van maar liefst zestien verschillende persoonlijkheden leefde. Het is tevens het intrigerende relaas van dr. Cornelia Wilbur, de psychoanalytica die er tenslotte in slaagde Sybil weer tot één persoonlijkheid te maken. Maar daar heeft ze wel een elf jaar durende therapie voor nodig gehad: vaak uitzichtloos en moeizaam verlopend en vooral héél emotioneel. Langzaam maar zeker blijkt uit de analyse van de zestien persoonlijkheden dat aan Sybils meervoudige persoonlijkheidsstoornis een drama vol wreedheden ten grondslag ligt. Al vanaf tweejarige leeftijd heeft Sybil zich moeten beschermen tegen overheersing, opsluiting en martelingen, die haar door haar labiele moeder werden aangedaan. In haar radeloze eenzaamheid schiep Sybil een fantasiewereld waarbij ze zich liet overnemen door de identiteit van zestien andere kinderen, telkens weer wanhopig proberend bij haar moeder in de gunst te komen. Sybils eenzame strijd en haar moedige terugkeer tot één persoonlijkheid vormen de inhoud van dit intrigerende, dramatische en waar gebeurde verhaal.

Broken Child: Marcia Cameron, 1995, Kensington Books, New York / Alternatieve titel: Gebroken kind
Samenvatting
This powerful tale takes readers on a harrowing, unforgettable journey into the nightmare of parental abuse and the darkness of mental illness. Written by a woman who endured horrendous abuse from her mother and became a split personality by the age of five, here is the story of her agonizing childhood, the conflicting personalties, and struggle back to sanity.
Samenvatting Nederlands
In een donkere, stinkende trapkast is een klein meisje opgesloten. Ze is bang en ze wacht op de vrouw die de messen en de pijn brengt. Ze wacht op haar moeder… Marcia zit niet alleen in de kast. Zij wordt vergezeld door een ‘vriendinnetje’. Met Emily beleeft ze de meest spannende avonturen en maakt ze de leukste uitstapjes. Door Emily kan ze het bedreigende donker en de angst vergeten. Emily is ook degene die kwaad wordt op Marcia’s moeder en zich telkens weer verzet wanneer deze de vreselijkste martelingen voor haar dochtertje bedenkt. Alleen Marcia kan Emily zien of horen. En er zijn nog meer ‘kinderen’ die haar zo nu en dan opzoeken om haar te helpen de wreedheden te overleven – en uiteindelijk diep weg te stoppen. De geheime vrienden uit haar jeugd raakt Marcia ook als volwassenen niet kwijt. Ze houdt de verschillende persoonlijkheden angstvallig verborgen voor haar vrienden en zelfs voor haar gezin. Tot Marcia na een zelfmoordpoging in het ziekenhuis wakker wordt.

Meervoudige persoonlijkheden. Een handboek voor overlevenden van extreem geweld: Michaela Huber, 1997, Wereldbibliotheek
Samenvatting
‘Meervoudige persoonlijkheden is een grondig overzichtswerk over het ontstaan, de herkenning en de behandeling van dissociatieve identiteitsstoornissen: kundig en toegankelijk geschreven voor proffessionals en geïnteresseerde leken.’ F.H.Olthuis, pyscholoog-psychotherapeut in Psychiatrisch Centrum Bloemendaal. ‘Een eerlijk geschreven leerboek, geschreven vanuit een feministische visie op deze complexe en ingrijpende stoornis van de beleving van de eigen persoon. De praktizerend psychotherapeut treft een overzicht van de huidige stand van zaken en de geïnteresseerde lezer treft een bijna onuitputtelijke bron van inzicht en praktische tips.’-Marko van Gerven, psychiater aan de Bernard Lievegoed Kliniek.

Trauma, dissociatie en hypnose: Onno van der Hart, 2003, Pearson Benelux BV (alleen tweedehands)
Samenvatting
Handboek
Van der Hart (redactie)
De kennis over trauma en dissociatie maakt snelle ontwikkelingen door. Naast veel eerdere ideeën en therapeutische technieken die de tand des tijds te hebben weerstaan, worden in deze opnieuw herziene uitgave van Trauma, dissociatie en hypnose veel nieuwe inzichten verwerkt. Zo wordt in hoofdstuk 2 de theorie van structurele dissociatie van de persoonlijkheid geïntroduceerd, komt in hoofdstuk 4 de somatoforme dissociatie uitgebreid aan bod en worden in hoofdstuk 5 de nieuwste ontwikkelingen in de diagnostiek van de dissociatieve identiteitsstoornis, in het bijzonder met betrekking tot vals-positieve diagnosen, belicht. Een apart hoofdstuk is opgenomen waarin uitvoerig wordt ingegaan op de actuele vraag hoe binnen fasengerichte behandeling kan worden omgegaan met hervonden herinneringen aan seksueel misbruik en ander trauma. Psychisch trauma – waaronder chronische mishandeling, verwaarlozing en misbruik in de kindertijd – speelt een belangrijke rol bij het ontstaan en voortbestaan van uiteenlopende psychische problemen en stoornissen. Hulpverleners zouden systematisch moeten nagaan of aan de klachten van hun cliënten/patiënten wellicht traumatische ervaringen ten grondslag liggen en of de herinneringen daaraan bij de behandeling betrokken moeten worden.
De huidige inzichten in de rol van dissociatie in ontstaan en voortbestaan van posttraumatische stress en stoornissen èn de rol van hypnose in de behandeling daarvan waren al een eeuw geleden bekend, met name bij de Franse psychiater Pierre Janet (1859 – 1947). Zijn driefasenmodel voor de behandeling van posttraumatische stress, dat in dit boek uitvoerig aan de orde komt, heeft in toenemende mate ingang gevonden in het veld en is algemeen aanvaard door therapeuten die gespecialiseerd zijn in het behandelen van de complexe posttraumatische stressstoornis en complexe dissociatieve stoornissen. Dit boek is van groot belang voor iedere therapeut – met welke theoretische achtergrond dan ook – die getraumatiseerde mensen behandelt.
Prof. dr. Onno van der Hart is hoogleraar psychopathologie van chronische traumatisering bij de Capaciteitsgroep Klinische Psychologie aan de Universiteit Utrecht.

Gedeelde eenheid: Nolly van Gent, 2005, Symbolon
Samenvatting
Nolly heeft een aantal ingrijpende traumatische ervaringen moeten verwerken en bleek daardoor een meervoudige persoonlijkheidsstoornis te hebben ontwikkeld.
Een eerlijk en openhartig en bovenal bemoedigend verhaal van een vrouw die een weg ontdekte om in harmonie te leven met de verschillende persoonlijkheden in haar.

Karen, de vrouw met zeventien persoonlijkheden: Richard Baer, 2007, Meulenhoff Boekerij
Samenvatting
Een onvergetelijk verhaal over leven met een identiteitsstoornis, over hoop, doorzettingsvermogen en vriendschap.
In 1989 stapt een onopvallende vrouw de praktijk van Richard Baer binnen. Ze heet Karen en staat op het punt om in te storten. Ze legt uit dat ze door haar man wordt geslagen, dat haar moeder geld van haar steelt, dat ze pijn heeft en dat ze wil sterven. Richard neemt haar in behandeling en na enkele sessies vertelt Karen dat ze af en toe stukken tijd mist, alsof ze er niet bij was. Na enkele weken begint het Richard te dagen: Karen heeft een meervoudige persoonlijkheidsstoornis.
Gedurende de daaropvolgende vijf jaar werken Richard en Karen samen aan haar herstel: ze ontdekken zeventien verschillende persoonlijkheden, die al sinds haar jeugd in Karen wonen en haar beschermen tegen haar ondraaglijke leven.
Karen, de vrouw met zeventien persoonlijkheden is het verbazingwekkende verslag van de reis die Richard en Karen samen hebben gemaakt om de zeventien persoonlijkheden te leren kennen, en uiteindelijk door hypnose te laten samenvoegen tot de Karen die ze vandaag de dag is: een jonge, sterke, gelukkige vrouw, en moeder van twee kinderen.

Who the fuck is Daatje Smit?: Metje Blaak, 1997, Uitgeverij Alpha Paperback, Zutphen
Samenvatting
Niet beschikbaar: Ze is opgegroeid in het oosten van Nederland, mishandeld, heeft later in de prostitutie gewerkt. Heeft een dissociatieve identiteitsstoornis ontwikkeld…

Wij allemaal. Leven met twintig persoonlijkheden: Kim Noble,  2012, Mistral
Samenvatting
Al op jonge leeftijd gebeurden er verschrikkelijke dingen in het leven van Kim Noble. Ze was klein, weerloos en hulpeloos. Toen vond haar kindergeest een uitweg: zich verstoppen. Pas jaren later, wanneer ze de diagnose dissociatieve persoonlijkheidsstoornis (dis) krijgt, vallen een hoop puzzelstukjes op zijn plaats. Naast Kim blijkt haar geest uit meer dan twintig verschillende persoonlijkheden te bestaan, van een strenggelovige vrouw tot een extravagante gay en zelfs een tweejarig meisje. Ze brengen haar in problemen waar ze totaal geen weet van heeft. Zoals Kim zelf zegt: ‘Als het niet zo tragisch was, had ik erom kunnen lachen.’

De reden dat ik zing: Anne Norvan, …. , Uitgeverij Mimosa
Samenvatting
Als niemand haar hulp heeft kunnen bieden en Anne als laatste redmiddel dan maar naar een verslavingskliniek gaat, komt ze al gauw terecht in een verdrongen werkelijkheid die nog veel erger blijkt te zijn dan al haar verslavingen bij elkaar. Samen met haar alters waar ze het bestaan nooit van heeft beseft, kijkt ze terug en stapt ze van het altijd en eeuwige ‘overleven’ naar het Leven. Anne Norvan neemt met haar semi-autobiografisch debuut de lezer mee op de weg die God met haar gegaan is. Het is een boek van hoop, liefde en verandering.

OVER TRAUMA:

Verlamd van Angst: Agnes van Minnen, 2017, Uitgeverij Boom
Samenvatting
Waarom heb ik niet geschreeuwd? Waarom heb ik me niet verzet? Waarom heb ik niemand iets verteld? Waarom deed ik wat de dader vroeg? Waarom ging ik keer op keer terug?
Veel vrouwen – en mannen – die slachtoffer zijn van seksueel misbruik kampen met deze vragen en durven zich uit schaamte niet uit te spreken, zelfs niet tegenover vrienden of hulpverleners. In het taboedoorbrekende boek Verlamd van angst wordt precies uitgelegd welke instinctieve overlevingsreacties (zoals verlammen, vluchten, vechten of vermijden) in werking treden tijdens en na seksueel misbruik. Het begrijpen van deze overlevingsreacties, die wel degelijk een functie hebben, betekent vaak een grote opluchting voor slachtoffers en helpt bij de verwerking. Op deze manier kan de cirkel van misbruik worden doorbroken en neemt de kans op herhaling af. Een toegankelijk boek met uitleg, tips, mythen die worden ontkracht en voorbeeldverhalen.

Jadie, het meisje dat niet wilde praten: Torey Hayden, 1991, Unieboek – Het Spectrum  (tweedehands)
Samenvatting
Torey Hayden ruilde in 1981 haar funktie als psycholoog in een kliniek om voor de baan als leerkracht in het speciaal onderwijs afd. gedragsgestoorde kinderen. Een van haar vijf leerlingen is de 8-jarige Jadie die vanwege haar vrijwillige mutisme in het klasje is opgenomen. Door speltherapie gaat Jadie praten maar vertelt haar onderwijzeres in de loop van de tijd zoveel gruwelijke dingen dat de leerkracht hulp van buitenaf nodig heeft. Heeft Jadie een meervoudige persoonlijkheid, is het kind verbonden met satanisme/zwarte magie of wordt ze samen met haar twee jongere zusjes gebruikt voor het maken van harde pornofilms? Het onderzoek van de politie levert geen harde bewijzen op. Wanneer de schrijfster/psychologe (geb. 1951) na 10 jaar haar ervaringen op papier zet is deze zaak nog steeds de meest aangrijpende waarbij ze betrokken was. Een indrukwekkend boek, met realistische passages. De vakkundigheid van de schrijfster spreekt door het hele boek en bewijst zich vooral in de epiloog.

Kerven in mijn ziel: Inez de la Forge, 1998, Icarus / WPG Uitgevers België NV (alleen tweedehands)
Schrijfster herinnert zich op latere leeftijd, met behulp van therapie, dat zij op zeer jonge leeftijd samen met een nichtje is misbruikt en slachtoffer werd van gedwongen prostitutie en ritueel misbruik. In de inleiding pleiten vijf Belgische psychotherapeuten ervoor dergelijke herinneringen serieus te nemen en onder ogen te zien dat er terreurorganisaties bestaan die kinderen systematisch ritueel misbruiken. Zonder afbreuk te willen doen aan de ervaringen van de schrijfster wordt het beoogde doel mijns inziens niet bereikt. Haar verhaal roept veel vragen op (waarom viel niemand iets op, waarom vermeed zij de situatie niet, hoe reageerde het nichtje op haar verhaal?) en is zeer uitgebreid en detaillistisch. De inleiding is ideologisch getint en overtuigt niet door heldere analyses en/of nieuwe inzichten. Opvallend is dat er nauwelijks verwezen wordt naar bestaande literatuur. De verwijzing naar Dutroux in de epiloog is obligaat. Doordat het grotendeels een ervaringsverhaal is, is het boek toegankelijk voor een breed publiek.
(Biblion recensie, Drs H. Kok.)

Trauma en herstel: Judith Lewis Herman, 1995, Wereldbibliotheek
Samenvatting
Trauma en herstel, in 1992 voor het eerst gepubliceerd, is nog altijd hét boek over traumatische gebeurtenissen en de slachtoffers daarvan. Judith Herman stelt in dit baanbrekende werk dat psychologische trauma’s alleen begrepen kunnen worden in hun sociale context. Uitgaande van haar eigen onderzoek naar incest en de uitgebreide literatuur over oorlogsveteranen en slachtoffers van terreur, trekt ze verrassende parellellen tussen particulier geweld, zoals kindermishandeling, en politiek geweld, bijvoorbeeld oorlog. Trauma en herstel is een essentieel boek voor iedereen die wil begrijpen hoe trauma’s genezen kunnen worden en hoe we helen. Voor deze uitgave heeft Judith Herman een uitgebreid nieuw nawoord geschreven, waarin ze laat zien wat er in haar vakgebied is veranderd en wat er niet is veranderd in de ruim twee decennia sinds de publicatie van haar boek. ‘Dit onmisbare boek maakt duidelijk dat het herinneren en vertellen van de waarheid over verschrikkelijke gebeurtenissen voorwaarden zijn voor het herstel van de openbare orde en voor de genezing van individuele slachtoffers.’ The New York Times

Ik doe het licht aan: Treska van Aarde, 2004, SWP
Samenvatting
De auteur beschrijft aan de hand van gevoelsimpressies, dromen en beelden, hoe zij ontdekt heeft dat zij tussen haar 2e en 5e jaar seksueel misbruikt is door haar vader. De korte stukken tekst, gedichten en het beeldend werk zijn verbeeldingen van haar herinneringen en emoties. De auteur wil met dit boek uitdrukking geven aan de ervaringen van een zeer jong misbruikt kind. Op dit terrein is nog weinig geschreven vanuit eigen ervaringen. In poëtische taal lukt het om de verwarring en het niet kunnen begrijpen van een klein kind te beschrijven. Ook het proces van een volwassen vrouw die ontdekt wat haar is overkomen, wordt inleefbaar weergegeven. Het boek is geschreven voor lotgenoten, maar ook aan hulpverleners en andere geïnteresseerden geeft het een goed beeld van een bewustwordingsproces.
(Biblion recensie, H. Kok.)

Gewond geheugen: Linda Katherine Cutting, 1997, Anthos
Samenvatting
Autobiografisch relaas van de pianiste over de manier waarop ze haar incesttrauma verwerkt door muziek en therapie.

Valse Salie. Hoe mijn moeder met Münchhausen by proxy mijn jeugd verziekte: Roos Boum, 2012, Uitgeverij Rainbow BV
Samenvatting
Een moeder die vecht voor het leven van haar dochtertje en haar van arts naar arts sleept. Maar waarom kunnen artsen geen afwijking vinden? Een autobiografische roman waarin de auteur terugblikt op een jeugd die verziekt wordt door een moeder met het syndroom van Münchhausen by proxy. Een ontroerend verhaal waarbij je als toeschouwer soms met kromme tenen zit en zou willen ingrijpen.

Hoor mij zwijgen. Een zoektocht naar genezing van misbruik en mishandeling: Jannetta Dorethea, 2013, Elikser BV Uitgeverij
Samenvatting
Iets zeggen, dat kan ze niet. Wat er met haar aan de hand is, dat weet ze niet. De stilte in haar eerste gesprek met een hulpverlener is voor de jonge vrouw in “Hoor mij zwijgen” het begin van een twaalf jaar lange weg langs psychologen en psychiaters, therapiegroepen en crisisopnames. Niemand weet raad met Jannekes problemen. Geen enkele behandeling helpt tegen haar angst, haar slapeloosheid, nachtmerries, onwerkelijkheid, “mist”, lichamelijke ziektes, haar zwijgen en haar gevoel vanbinnen dood te zijn. Ze snijdt zichzelf en neemt herhaaldelijk overdoses pillen in. Jarenlang balanceert ze op de rand van het leven.
Dan beseft ze dat er in al die jaren één therapie is geweest die verbetering heeft gebracht. Een zelfhulptherapie, uit een boek. In haar eentje gaat ze met deze methode bezig, stap voor stap haar herinneringen verwerkend, elke dag. Het wordt een fascinerende tocht door haar geheugen, die begint bij alledaagse gebeurtenissen en voert tot in de hoeken van haar geest, waar de bizarre beelden liggen te wachten die haar al haar leven lang hebben achtervolgd. Maar die beelden zijn immers niet echt? Dergelijke dingen kunnen toch niet werkelijk gebeuren?
“Hoor mij zwijgen” is een waargebeurd verhaal dat leest als een thriller. Het is een boek voor iedereen die is geïnteresseerd in gevoelens en het vermogen van de menselijke geest om te overleven in extreme omstandigheden. Vooral is het een hoopvol boek: het vertelt dat een goed leven mogelijk is, ook voor wie vreselijke dingen heeft meegemaakt. Het is een aanmoediging voor lotgenoten om niet op te geven en te blijven zoeken naar een therapie die werkt. En het is een handreiking naar hulpverleners die te maken hebben met patiënten als Janneke, patiënten met een complexe posttraumatische stressstoornis.

Mantel der liefde: Henrieke Groenwold, 2013, Brevier Uitgeverij
Samenvatting
Het leven van de jonge Hanna, de hoofdpersoon in Mantel der liefde, wordt geregeerd door angst voor Gods oordeel. Wanneer zij volwassen is geworden, realiseert zij zich dat deze angst nog altijd de basis vormt voor een deel van haar keuzes. Zo zwijgt zij over wat zij als kind heeft meegemaakt. Als dertiger buitelen de herinneringen, die zij probeert te ontkennen, nog altijd over haar heen. Tot de vraag zich aandient wat vrijheid waard is.
Hanna staat model voor vrouwen die te maken hebben (gehad) met godsdienstmanipulatie en/of seksueel misbruik. Hanna bestaat niet echt, maar vrouwen als Hanna bestaan zeker wel.
Met een nawoord van Hilde Bakker van MOVISIE.
RECENSIE(S)
Hanna is een jonge vrouw die al op vroege leeftijd wordt geconfronteerd met seksueel misbruik. Nu, als dertiger komen de herinneringen, die ze probeert te ontkennen, terug. Van jongs af aan wordt haar Gods wil streng opgelegd, vooral door haar vader. Er mag weinig en al snel is iets ‘zonde’. Tegelijkertijd is er de liefde voor hem. Hij geeft haar het gevoel dat ze er mag zijn, begrijpt haar en geeft haar aandacht. Dat zorgt ervoor dat Hanna zich niet tegen hem durft te verzetten. De angst om zijn woede en daarmee die van God op haar hals te halen, regeert. Zo verslechtert de toestand van Hanna. Een leraar merkt het en praat met haar, met alle gevolgen van dien. Eenmaal volwassen gaat Hanna op zoek naar vrijheid. Aangrijpende roman over een actueel thema, die je vasthoudt vanaf de eerste bladzijde. Het heden wordt afwisselend met de herinneringen beschreven. De schrijfster – die zelf onderzoek deed – laat met dit verhaal zien, dat misbruik ook christelijke kringen niet voorbij gaat en probeert de complexiteit zichtbaar en voelbaar te maken. Gebaseerd op waargebeurde situaties. (D.E. Heerens)